Năm 2014, huyện Vị Xuyên trồng được 50 ha cây chanh leo, với 99 hộ dân tham gia tại 3 xã: Trung Thành, Ngọc Linh và Bạch Ngọc, theo hình thức liên kết giữa Nhà nước, Nhà quản lý, Nhà nông và Doanh nghiệp, cùng với chương trình hỗ trợ đầu tư có thu hồi, tổng số vốn đã cho các hộ dân của huyện vay trên 2 tỷ đồng. Theo đánh giá sau một năm thực hiện, tỷ lệ số cây sống đạt 73%; năng suất bình quân ước đạt 6,2 tạ/ha, tổng sản lượng ước đạt gần 31 tấn. Sản phẩm quả chanh leo được Công ty cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao hợp đồng cam kết thu mua toàn bộ với giá 7.000 đồng/kg quả tươi. Trước khi công ty thu mua, người dân đã bán ra ngoài thị trường hơn 20 tấn với giá từ 20 đến 25 nghìn đồng/kg. Nhiều hộ dân có thu nhập hàng chục triệu đồng từ cây chanh leo. Từ kết quả đó, có thể khẳng định sự phù hợp và giá trị kinh tế của loại cây này. Đây là cơ sở để huyện Vị Xuyên tiếp tục mở rộng diện tích trong năm 2015, theo kế hoạch, huyện Vị Xuyên tiếp tục trồng mới thêm 50 ha diện tích chanh leo ở 5 xã: Ngọc Linh, Bạch Ngọc, Trung Thành, Đạo Đức, Việt Lâm.

Tại buổi làm việc, huyện Vị Xuyên đã đề xuất, kiến nghị với tỉnh như: Tăng cường sự phối hợp của Sở NN&PTNT với huyện trong việc chỉ đạo tổ chức thực hiện đề án chanh leo; Hỗ trợ vốn và lãi xuất, hỗ trợ kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, chọn giống tốt cho các hộ thực hiện đề án.

 Kết luận tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Tiến biểu dương và đánh giá cao cấp ủy, chính quyền và các ngành chức năng của huyện Vị Xuyên đã nỗ lực, dành nhiều thời gian, công sức triển khai thành công chương trình này. Qua đó, đã thay đổi tư duy, nhận thức của người dân trong sản xuất nông nghiệp hàng hóa. Phó Chủ tịch UBND tỉnh cũng khẳng định, trên cơ sở triển khai thành công trên địa bàn huyện Vị Xuyên, trong thời gian tới tỉnh sẽ tiếp tục phát triển diện tích Chanh leo tập trung ở Vị Xuyên. Do đó, các ngành của tỉnh cần tập trung tham mưu cho tỉnh phát triển vùng sản xuất Chanh leo thành hàng hóa, theo hướng liên kết với doanh nghiệp. Đối với huyện Vị Xuyên cần tập trung chỉ đạo, hướng dẫn các hộ gia đình tham gia thực hiện đầy đủ các quy trình, kỹ thuật, có ghi chép cụ thể để làm cơ sở đánh giá kết quả về kinh tế đối với loại cây này. Phối hơp với sở KH&CN, Sở NN&PTNT đánh giá đúng nguyên nhân, tồn tại hạn chế và đưa ra biện pháp khắc phục. Tiến hành tổ chức ký cam kết với Cty Thực phẩm Đồng Giao về cung ứng giống thông qua Trung tâm KHKT Giống cây trồng Đạo Đức, đồng thời xây dựng kế hoạch phát triển cây Chanh leo cụ thể, báo cáo BTV huyện ủy để có cơ sở về cơ chế, chính sách đối với cây Chanh leo. Phân công cán bộ phụ trách từng xã, từng hộ gia đình về chương trình này, tiếp tục tiến hành đánh giá cụ thể về hiệu quả kinh tế của cây Chanh leo so với cây trồng khác. Quán triệt quan điểm về xây dựng nông thôn mới gắn với phát triển kinh tế từ cây Chanh leo, coi đây là cây làm giàu cho các hộ gia đình có ý thức vươn lên, do vậy việc lựa chọn các gia đình tham gia trồng Chanh leo phải có đủ điều kiện về đất đai, sức lao động và tâm huyết, tiến hành tuyên truyền hướng dẫn cho nhân dân về quy trình, kỹ thuật ngay trên đồng ruộng; hình thành nhóm sở thích và có cơ chế hỗ trợ ban quản lý nhóm hoạt động. Giao cho Sở NN&PTNT phối hợp với Cty thực phẩm Đồng Giao, Sở KH&CN ban hành bộ quy trình kỹ thuật; Chỉ đạo Trung tâm KHKT Giống cây trồng Đạo Đức, triển khai ngay việc ứng dụng KHKT để tạo giống cây Chanh leo, cùng với các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao. Tham mưu cho tỉnh những chính sách về sản xuất các loại cây trồng hàng hóa; Giao cho Sở KH&CN phối hợp với Sở NN&PTNT hoàn thiện quy trình KHKT sản xuất giống Chanh leo tại địa phương./.