Tháng 05/2016, huyện Vị Xuyên triển khai thực hiện mô hình “ Trồng rau trong nhà lưới khép kín với hệ thống tưới phun tự động theo hướng an toàn”, theo đó 3 hộ dân tham gia thực hiện mô hình được huyện hỗ trợ vốn vay theo hình thức đầu tư tái thu hồi. Với tổng diện tích thực hiện là 4.300m2, trong đó 4.000m2 là nhà lưới khung sắt và 300m2 là nhà lưới khung tre. Trước khi thực hiện mô hình, các hộ dân đã được huyện đưa đi học tập kinh nghiệm canh tác rau an toàn trong nhà lưới tại Thành Phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng. Được cán bộ chuyên môn huyện hỗ trợ, hướng dẫn kỹ thuật lắp đặt mô hình gồm: Xây hệ thống khung, trụ cột đúng kỹ thuật, lắp đặt hệ thống tưới phun mưa, quây lưới che chắn, cung cấp hạt giống rau màu chất lượng cao...Các hộ dân tham gia còn được tập huấn kỹ thuật và phải tuân thủ đúng theo quy trình canh tác trong nhà lưới từ khâu làm đất, bón phân, quản lý dịch hại tổng hợp, thường xuyên kiểm tra tình hình sinh trưởng của cây, có ghi chép rõ ràng về quá trình sản xuất, chi phí và lợi nhuận thu được. Hiện tại các hộ dân đang thực hiện sản xuất vụ rau đầu tiên trong nhà lưới. Qua đánh giá bước đầu, mô hình đem lại kết quả khả thi, tích cực, hạn chế tối đa sự xâm hại của côn trùng, sâu bệnh, giúp giảm triệt để lượng thuốc trừ sâu, bảo vệ thực vật, chống ô nhiễm môi trường sinh thái, bảo vệ môi trường đất, nước, sản phẩm rau an toàn góp phần bảo vệ sức khoẻ cho người tiêu dùng. Anh Nông Khánh Toàn - Phó trưởng phòng NN&PTNN huyện Vị Xuyên cho biết: “ Mô hình trồng rau an toàn trong nhà lưới là một trong những kế hoạch quan trọng để huyện Vị Xuyên tái cơ cấu ngành nông nghiệp của huyện, hướng tới nền sản xuất nông nghiệp theo hướng công nghiệp, hàng hóa. Đây là mô hình thiết thực và đem lại thu nhập cao cho người nông dân và đặc biệt đảm bảo sức khỏe cho cả người sản xuất lẫn người tiêu dùng. Để tiếp tục phát triển, nhân rộng mô hình trong thời gian tới huyện Vị Xuyên đã có chủ trương hỗ trợ 70% chi phí xây dựng nhà lưới( Khung, lưới, mái che, hệ thống tưới nước tự động) để người dân có thể an tâm thực hiện mô hình. Về đầu ra cho sản phẩm huyện cũng đã giao cho các HTX chuyên thâm canh rau như HTX Tân Đức, HTX Học Lập tìm quỹ đất để xây dựng nhà trưng bày bán sản phẩm rau an toàn đảm bảo chất lượng để vừa giới thiệu, quảng bá sản phẩm vừa là nơi tin cậy cho nhân dân tới mua rau an toàn để sử dụng.”
Vườn ươm giống rau trong nhà lưới của anh Nông Văn Học - HTX Học Lập, thị trấn Vị Xuyên
So với cách trồng rau thông thường trên cùng đơn vị diện tích, trồng rau trong nhà lưới có thể tăng từ 3% - 5% sản lượng, lượng thuốc trừ sâu cũng giảm từ 2 - 3 lần phun/vụ. Không những thế, ưu điểm của mô hình là tăng được số vòng quay thời vụ cho rau ăn lá từ 5 vụ/năm lên 10 vụ/năm, có thể trồng rau quanh năm, trồng rau trái vụ, ngay cả vào mùa mưa nên đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn cách truyền thống từ 1 đến 2 triệu đồng/100m2. Bên cạnh đó, mô hình trồng rau an toàn trong nhà lưới còn tạo việc làm ổn định cho nhiều người lao động ở địa phương, tận dụng khoảng thời gian lúc nông nhàn, tạo ra tập quán sản xuất rau an toàn, phục vụ nhu cầu tiêu thụ tại chỗ, đồng thời cung cấp rau quanh năm cho thị trường trong và ngoài huyện, chống thiếu rau trong mùa khô. Bác Đoàn Công Oánh - HTX thôn Tân Đức, xã Đạo Đức, huyện Vị Xuyên chia sẻ: “ Tôi rất phấn khởi khi chính quyền địa phương đã quan tâm và hỗ trợ cho tôi xây dựng được mô hình trồng rau an toàn trong nhà lưới. Sự khác biệt lớn nhất đó là tôi có thể sản xuất rau quanh năm không kể nắng mưa, nhiệt độ, ánh sáng cũng có thể tự điều chỉnh theo sự sinh trưởng của từng loại rau, có thể trồng cả rau trái vụ nên giá bán cao. Người dân tin tưởng nên tới mua nhiều nên cung không đủ cầu. Do đó, năm sau tôi sẽ tiếp tục mở rộng mô hình để vừa cải thiện kinh tế gia đình và có thể đáp ứng phần nào nhu cầu dùng thực phẩm sạch của người dân.”
Có thể nhận thấy hướng phát triển trồng rau an toàn trong nhà lưới là điều tất yếu và cần thiết để giúp tái cơ cấu ngành nông nghiệp huyện Vị Xuyên đạt hiệu quả. Lợi ích về sản xuất đã có thể nhìn thấy, giá trị bền vững về kinh tế vẫn còn phải chờ thời gian để theo dõi, hy vọng chính quyền địa phương sẽ tiếp tục quan tâm, có cơ chế hỗ trợ thích hợp cho người dân nhân rộng mô hình, từ đó xây dựng vùng rau chuyên canh theo hướng an toàn, tạo lập thương hiệu, cải thiện đời sống cho người nông dân và góp phần nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp tại địa phương
