Vị Xuyên có địa hình nằm bao quanh thành phố Hà Giang, trung tâm huyện lỵ cách Thành phố 20 km, tổng diện tích 1.478,4 km², dân số trên 115 nghìn người, có 24 đơn vị hành chính gồm 22 xã và 2 thị trấn, với 19 dân tộc cùng sinh sống, vốn có truyền thống đoàn kết, giàu lòng yêu nước, kiên cường dũng cảm trong chiến tranh, cần cù, chăm chỉ trong lao động, sản xuất, với nhiều phong tục tập quán, văn hóa truyền thống và những lễ hội sinh động, đặc sắc hấp dẫn du khách đến thăm quan, tìm hiểu. Vị Xuyên còn là phên dậu của Tổ quốc, có những di tích lịch sử được lưu giữ. Khi nhắc đến địa danh Vị Xuyên, không thể nào quên về một quá khứ lịch sử hào hùng nhưng cũng đầy bi thương của dân tộc, nơi từng là chảo lửa ác liệt nhất, trong cuộc chiến tranh bảo vệ Biên giới phía bắc của Tổ Quốc, đây cũng là huyện cửa ngõ của Công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn, huyện có địa hình đa dạng, nhiều núi non hùng vĩ, xen kẽ những thung lũng tạo thành những cánh đồng rộng lớn, hệ thống sông suối, ao hồ, hang động kỳ vĩ và nhiều danh lam thắng cảnh hữu tình, tươi đẹp cùng văn hóa ẩm thực mang đậm đà bản sắc các dân tộc bản địa.

 Vị Xuyên có vị trí đặc biệt quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng – an ninh của tỉnh Hà Giang. toàn huyện có 05 xã biên giới, với 44 cột mốc và 31,252 km đường biên giới Quốc gia tiếp giáp với nước bạn Trung Quốc, có cặp cửa khẩu Quốc tế Thanh Thủy, Hà Giang - Thiên Bảo, Vân Nam, Trung Quốc, là điểm du lịch, mua bán hàng hóa, quá cảnh sang nước bạn Trung Quốc. Một trong những loại hình mà huyện xác định cần quảng bá và phát triển là du lịch tâm linh, bởi trên địa bàn huyện có “Nghĩa trang liệt sĩ huyện Vị Xuyên”  và Đền thờ các anh hùng liệt sĩ Mặt trận Vị Xuyên tại cao điểm 468 thôn Nặm Ngặt, xã Thanh Thủy. Hàng năm, thu hút hàng nghìn du khách trong nước đến dâng hương và tham quan, trải nghiệm.

     Chị Vũ Thị Hiền – Du khách đến từ thành phố Hà Nội chia sẻ: “ Mình đã đến Hà Giang rất nhiều lần, nhưng chuyến đi lần này mình đã được khám phá huyện Vị Xuyên đã cho mình nhiều sự bất ngờ và ngạc nhiên về cảnh đẹp và con người nơi đây, vì trước đây mình chỉ biết tới Vị Xuyên có Nghĩa trang liệt sĩ Vị Xuyên nhưng qua chuyến thăm quan du lịch lần này mình thấy Vị Xuyên có rất nhiều cảnh đẹp và thu hút khác nữa. Chắc chắn sau khi trở về mình sẽ giới thiệu và mời gia đình, bạn bè tới du lịch Vị Xuyên.”

Ngoài ra, huyện Vị Xuyên còn nổi tiếng với "Tam giác chùa thiêng" với các ngôi chùa được công nhận di tích lịch sử cấp Quốc gia, cũng là nơi lưu giữ 02 bảo vật quốc gia gồm: Chùa Bình Lâm, xã Phú Linh. Chùa Sùng Khánh xã Đạo Đức và Chùa Nậm Dầu, xã Ngọc Linh. Các làng văn hóa du lịch cộng đồng như: Thôn Xà Phìn, xã Phương Tiến, thôn Tân Sơn xã Minh tân, thôn Lùng Tao – Cao Bồ... Huyện có nhiều lợi thế để tổ chức các loại hình dịch vụ trải nghiệm đi kèm như tổ chức những Tour Check in Mùa vàng trên những thửa ruộng bậc thang, khám phá cảnh quan thiên nhiên các khu rừng nguyên sinh tại các xã Thượng Sơn, Phương Tiến, Cao Bồ, Quảng Ngần...Vị Xuyên cũng là nơi hội tụ của nhiều lễ hội truyền thống đặc sắc của các dân tộc thiểu số trên địa bàn như Lễ hội Gầu tào của người Mông thôn Suối Đồng, thị trấn Việt Lâm, được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2012. Lễ hội nhảy lửa của người Dao đỏ, xã Thượng Sơn được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia ngày 30/9/2020. Bên cạnh đó, huyện Vị Xuyên còn rất nhiều lễ hội, văn hóa hấp dẫn, những làn điệu dân ca của các dân tộc...Ông Lương Duy Doanh, Giám đốc Công ty du lịch 5 sao cho hay: “ Tôi đã đi khảo sát và thăm quan được nhiều điểm du lịch trên địa bàn huyện Vị Xuyên qua lời mời của Huyện và Trung tâm xúc tiến du lịch tỉnh Hà Giang, công ty chúng tôi đã hợp tác và đưa khách lên Hà Giang từ rất nhiều năm nay và nay chúng tôi đánh giá huyện Vị Xuyên có rất nhiều loại hình du lịch phong phú, ngay trong tháng 4 này chúng tôi sẽ đưa khách lên điểm du lịch thôn Xà Phìn, Phương Tiến là nơi cảnh quan thiên nhiên rất đẹp và nên thơ đưa vào chuỗi cùng với du lịch Cao nguyên đá Đồng Văn.”

Nhờ thiên nhiên ưu đãi, cùng khí hậu ôn hòa, mát mẻ, huyện Vị Xuyên được ban tặng nhiều danh lam thắng cảnh đẹp, hang động kỳ vĩ, lung linh huyền ảo được xếp hạng danh lam thắng cảnh cấp quốc gia như: Hang Đán Pióong xã Bạch Ngọc, hang Tham Luồng, xã Minh Tân. Đỉnh Tây Côn Lĩnh, rừng đặc dụng Phong Quang. Sau chuyến đi khám phá, trải nghiệm, du khách có thể trải nghiệm nhẹ nhàng hơn như tắm suối nước khoáng nóng tại Khu du lịch nghỉ dưỡng suối khoáng Thanh Hà, xã Quảng Ngần, hay tham gia chèo thuyền du ngoạn trên lòng hồ thủy điện Sông Miện, xã Thuận Hòa, đây được ví như hẻm Tu Sản thứ 2 của Hà Giang. Một điểm đến khác cũng hấp dẫn không kém đó là Hồ Noong, xã Phú Linh, nằm cách thành phố Hà Giang không xa chỉ khoảng 10 km về phí Đông.

 Các sản phẩm nông nghiệp, cũng là điểm nổi bật của huyện Vị Xuyên, với đa dạng, phong phú các sản vật, đặc sản nức tiếng từ lâu như: Chè Shan tuyết cổ thụ, Thảo quả và Cam sành...hiện nay nhiều sản phẩm của các HTX, hộ gia đình được UBND tỉnh công nhận là sản phẩm OCOP, dần đáp ứng nhu cầu mua sắm các sản phẩm trong quá trình thăm quan, du lịch trên địa bàn huyện. Với khí hậu mát mẻ, nguồn nước lạnh quanh năm, nhiều địa phương trong huyện có lợi thế nuôi trồng các loại thủy sản nước lạnh như cá Bỗng, cá Hồi….Cùng với đó nhiều món ăn truyền thống của các dân tộc cũng là điểm độc đáo của du lịch Vị Xuyên. Sự đan xen, hòa quyện không thể tách rời giữa văn hóa cộng đồng các dân tộc với ẩm thực truyền thống, sản phẩn đặc trưng đã tạo nên một bức tranh đầy sức hấp dẫn và thu hút du khách. Ông Hoàng Thanh Tịnh, Chủ tịch UBND huyện Vị Xuyên cho biết: “Để phát triển du lịch huyện Vị Xuyên trong thời gian tới theo lộ trình, kế hoạch đề ra, huyện Vị Xuyên đã tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo để bàn bạc, đánh giá hiện trạng, tiềm năng, lợi thế của du lịch huyện nhà. Từ đó lựa chọn các loại hình dịch vụ du lịch phù hợp để kêu gọi đầu tư, liên kết hợp tác từ các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân từ đó xây dựng tour tuyến, đưa du khách đến thăm quan, trải nghiệm. Cùng với đó, tiếp tục đầu tư cơ sở hạ tầng, giao thông, tuyên truyền và hỗ trợ người dân địa phương duy trì, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số, giữ gìn và bảo vệ cảnh quan thiên nhiên nguyên sơ. Phối hợp tổ chức lớp tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ làm du lịch, đảm bảo nguồn nhân sự có chuyên môn để phục vụ phát triển du lịch huyện được chuyên nghiệp, bền vững trong giai đoạn tới.”

 Tin tưởng rằng với sự quan tâm, vào cuộc quyết liệt, nghiêm túc của các cấp ngành của huyện, sự hưởng ứng, chủ động từ phía nhân dân cùng sự thiện chí, hợp tác phối hợp từ các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân, du lịch Vị Xuyên thời gian tới sẽ phát triển và đạt được kết quả xứng đáng với tiềm năng, lợi thế sẵn có, sẽ là điểm đến đầy hấp dẫn và thu hút đối với mọi du khách./.